„Talið er að aðstæður Hortense eftir lát Williams hafi verið kveikjan að þeirri sannfæringu Betty að tryggja þyrfti jafnrétti kynjanna.“
Allar þrjár eiga þessar fyrrum forsetafrúr það reyndar sameiginlegt að hafa ekki alltaf verið sammála mönnum sínum og mætt mótstöðu ráðgjafa þeirra og flokksvél þegar þær fóru fram með þau mál er brunnu á þeim. Betty Ford, ólíkt hinum tveim, var engin baráttukona. Hún ólst upp í miðstéttafjölskyldu, yngst af þremur systkinum. William, faðir hennar, dó úr koltvísýringseitrun í bílskúrnum heima hjá þeim þegar Betty var sextán ára.. Hann hafði verið að gera við bílinn en aldrei var fyllilega úr því skorið hvort um sjálfsvíg hefði verið að ræða eða slys. Eftir það sá Hortense, móðir hennar, ein fyrir fjölskyldunni, fékk löggildingu sem fasteignasali og starfaði við það. Talið er að aðstæður Hortense eftir lát Williams hafi verið kveikjan að þeirri sannfæringu Betty að tryggja þyrfti jafnrétti kynjanna.
Ætlaði að verða dansari
Betty fór í dansskóla átta ára gömul, þráði að verða dansari. Hún náði verulegum árangri, flutti til New York og dansaði með danshópi Mörthu Graham, og kom m.a. fram í Carnegie Hall. Hún leigði í Greenwich Village og vann fyrir sér sem fyrirsæta. Hún sneri aftur heim til Grand Rapids í Michigan til að geðjast móður sinni. Hortense var ekki sátt við að dóttir hennar ynni fyrir sér sem dansari og þær komust að samkomulagi um að Betty dveldi heima í sex mánuði og ef hún væri enn staðráðin í að verða dansari að þeim tíma liðnum mætti hún snúa aftur til New York. Það varð hins vegar aldrei. Betty fékk vinnu í stórversluninni Herpolscheimer‘s og giftist William C. Warren. Þau flökkuðu mikið milli staða vegna vinnu hans og Betty vann ævinlega úti sem módel, sölukona, stílisti og tískuráðgjafi. Fljótlega gerði hún sér grein fyrir að þessi lífsstíll væri ekki eitthvað sem hún vildi en William veiktist af sykursýki og henni fannst hún ekki geta yfirgefið hann fyrr en hann hafði náð sér. Auk þess var maðurinn stjórnsamur og ofbeldisfullur á köflum.
„Ráðgjafar hans höfðu ráðlagt honum að segja henni ekki frá og upplýsa ekki almenning um samband þeirra vegna þess að hún var fráskilin.“
Hún hitti Gerald Ford árið 1947 og þau voru byrjuð að hittast áður en skilnaður hennar gekk í gegn. Hann var á þeim tíma eftirsóttasti piparsveinn Grand Rapids, lögfræðingur og fyrrum stjarna úr háskólafótboltanum sem gengt hafði herþjónustu í Víetnam í bandaríska flotanum. Þegar hann bað hennar vissi hún ekki að hann hygði á starfsferil í stjórnmálum og það kom henni á óvart dag nokkurn þegar hún gekk inn á skrifstofuna hans að þar var á fullu undirbúningur fyrir kosningabaráttu til sætis í neðri deild Bandaríkjaþings. Ráðgjafar hans höfðu ráðlagt honum að segja henni ekki frá og upplýsa ekki almenning um samband þeirra vegna þess að hún var fráskilin.
Hún taldi þá enga hættu á að hann hlyti kjör en hann komst inn og gengdi þingmennsku í tuttugu og fimm ár. Þar með var Betty, nauðug viljug, komin í þá stöðu að vera eiginkona stjórnmálamanns í Bandaríkjunum með öllu sem því fylgir. Ætlast var til að hún væri heimavinnandi, héldi boð og mætti í boð með manni sínum. Það var ekki líf sem átti við hana og hún var einmana og fyllti upp í auðar stundir með því að fá sér í glas. Þau eignuðust einnig fjögur börn, Michael, Jack, Steven og Susan og uppeldið var að mestu leyti á hennar herðum því stjórnmálamaðurinn þurfti að ferðast mikið og vann oft langan vinnudag.
Stöðugir verkir
Árið 1964 fór hún að þjást af verkjum vegna klemmdrar taugar í hálsi og upp frá því fór hún að finna fyrir slitgigt. Verkirnir voru stöðugir og vondir og hún tók mikið af verkjalyfjum sem þó dugðu aldrei alveg til að eyða þeim. Allt varð þetta of mikið og hún endaði í kulnunarástandi. Til að vinna sig frá því gekk hún til sálfræðings. Sá tók aldrei á fíknivandanum en vann í að byggja upp sjálfstraust hennar og sýna henni fram á að hún ætti rétt á að rækta sjálfa sig utan hlutverka sinna sem húsmóðir og móðir.
Meðan á öllu þessu stóð vann maður hennar sig upp metorðastigann og varð sífellt valdameiri og vinsælli innan repúblikanaflokksins þar til að því kom að hann var valinn varaforseti Richards Nixon þegar Spiro Agnew neyddist til að segja af sér eftir að hafa verið sakaður um mútuþægni. Þá hafði Gerald, eða Jerry eins og hann var ævinlega kallaður, talað um að draga sig í hlé og hætta öllu stjórnmálavafstri. Betty var farin að búa sig undir það og hlakkaði mikið til. Innan við ári síðar þurfti Nixon sjálfur að segja af sér vegna Watergate-hneykslisins og skyndilega voru herra og frú Ford orðin forseti og forsetafrú.
„Þá hafði Gerald, eða Jerry eins og hann var ævinlega kallaður, talað um að draga sig í hlé og hætta öllu stjórnmálavafstri. Betty var farin að búa sig undir það og hlakkaði mikið til.“
Árangur af starfi sálfræðingsins kom þá strax í ljós því Betty neitaði að ritskoða sjálfa sig og líf sitt frá byrjun. Þegar orðrómur um að Jerry hefði leitað til sálfræðings varð hávær í Washington lýsti hún því opinberlega í ræðu að þeir fundir hefðu verið vegna hennar og þeirrar meðferðar sem hún naut á þeim tíma. Hún sagði líka í viðtali að hún væri viss um að börnin hennar, þá uppkomin, hefðu áreiðanlega prófað að reykja gras og að hún væri nokkuð viss um að átján ára dóttir hennar væri farin að stunda kynlíf. Hún hélt frjálslegri veislur en fyrri forsetafrúr, dansaði ævinlega sjálf manna mest og barðist fyrir að ERA-viðaukinn (Equal Rights Amendment) við stjórnarskránna, um algjört jafnrétti kynjanna yrði samþykktur.
Hringt í nafni jafnréttis
Á þessum tíma var ERA-viðaukinn mjög umdeildur, einkum meðal repúblikana og hópur kvenna úr þeim flokki undir forystu Phyllis Schlaffy barðist beinlínis gegn honum. Gloria Steinem, Betty Friedan, Audre Lord, Angela Davis og fleiri lögðu allt sitt í að fá hann samþykktan. Og það gerði Betty Ford líka. Í trássi við alla helstu ráðgjafa manns síns og millistjórnendur í Hvíta húsinu, skipulagði hún aðgerðarhóp kvenna sem sátu á skrifstofu hennar og hringdu í alla þingmenn repúblikana og leituðust við að sannfæra þá um að greiða atkvæði með viðaukanum. Betty var alla tíð sannfærð um nauðsyn þess að jafna fyllilega stöðu karla og kvenna. Enginn vafi er á að hún náði miklum árangri. Hún var líka fyllilega hreinskilin með að hún væri fylgjandi þungunarrofi. Sagði: „Að eiga börn er engin skylda.“ Þetta gekk þvert á skoðanir manns hennar og stefnu stjórnar hans.
Hún veiktist af brjóstakrabbameini skömmu eftir að maður hennar tók við embætti. Hún fylgdi vinkonu sinni í brjóstamyndatöku og sú sannfærði hana um að láta mynda sig líka. Þá kom í ljós æxli sem reyndist illkynja og Betty undirgekkst brjóstnám. Þótt ekki séu nema fjörutíu og átta ár síðan þá var brjóstakrabbamein hálfgert feimnismál og starfsmenn Hvíta hússins bjuggust við að forsetafrúin myndi finna upp á einhverjum afsökunum til að skýra hvarf sitt af opinberum vettvangi meðan hún næði sér bak við luktar dyr. Betty var hins vegar ekki á því. Hún sagði frá upphafi frá að hún væri veik og í hverju þau veikindi væru fólgin. Jafnframt hvatti hún allar bandarískar konur til að fara í brjóstamyndatöku og þreifa sjálfar brjóst sín. Í dag er almennt viðurkennt að enginn hafi gert meira til að opna umræðuna um brjóstakrabbamein og þoka áfram framþróun í lækningu við því og snemmgreiningu kvenna og Betty Ford.
„Í trássi við alla helstu ráðgjafa manns síns og millistjórnendur í Hvíta húsinu, skipulagði hún aðgerðarhóp kvenna sem sátu á skrifstofu hennar og hringdu í alla þingmenn repúblikana og leituðust við að sannfæra þá um að greiða atkvæði með viðaukanum.“
Þegar Betty flutti í Hvíta húsið og tók við titilinum, First Lady var hún fimmtíu og sex ára. Hún var grönn, hélt sér vel og þótti fáguð og falleg. Hún talaði lágt og röddin var mjúk og hlý. Almennt þótti hún dömuleg og yfirveguð en enginn tískuíkon eða trendsetter eins og Jackie Onassis. Árið 1976 fóru fram forsetakosningar í Bandaríkjunum og Gerald Ford tapaði fyrir Jimmy Carter. Enn í dag eru stjórnmálafræðingar ekki sammála um hvort hreinskiptni Bettyjar í hlutverki sínu hafi skemmt fyrir eða hjálpað eiginmanni hennar. Flestir telja þó að hún hafi ekki skaðað. Betty mældist ævinlega mjög vinsæl. Jerry náði hins vegar aldrei flugi því alltof margir kjósendur tengdu hann við Nixon og Watergate-hneykslið einkum vegna þess að hann ákvað að náða Nixon og koma þannig í veg fyrir að hann svaraði til saka í tengslum við það mál.
Baráttan við fíknisjúkdóm
Skömmu eftir að Jerry tapaði kosningunum drógu þau hjónin sig í hlé og settust að í Palm Springs í Flórída. Jerry hélt þó uppteknum hætti að ferðast mikið og vinna að ýmsum verkefnum tengdum stjórnmálunum. Hún var því áfram mikið ein og drykkjan jókst mikið. Hún tók einnig inn óhemjumagn af verkjatöflum. Fjölskyldan fór að hafa áhyggjur af henni og það fór svo að þau skipulögðu inngrip (intervention). Í framhaldinu fór Betty í meðferð í Long Beach Naval Hospital, innan um óbreytta hermenn og foringja í sjóhernum. Og hennar meðfædda hreinskiptni og bannaði henni að þegja um hvað væri að.
Hún ferðaðist um og fræddi fólk um baráttuna við fíkn og afleiðingar fíknisjúkdóma. Hún barðist fyrir því að sú meðferð sem fólki byðist væri bætt, einkum hvað sneri að konum. Hún var því frumkvöðull á því sviði líka og gerði sér grein fyrir að taka þyrfti öðruvísi á vanda karla en kvenna. Betty stofnsetti síðan eigin meðferðarstöð, Betty Ford Center í Kaliforníu árið 1982 og þangað hafa margir frægir einstaklingar leitað, meðal annarra Elizabeth Taylor, Johnny Cash og Lindsay Lohan. Þetta er einkarekin sjúkrastöð, ekki ágóðadrifin, og þótt þangaði leiti margir velefnaðir sjúklingar er þess gætt að gjöldin séu ekki hærri en svo að venjulegt fólk geti lagst þar inn.
„Hún barðist fyrir því að sú meðferð sem fólki byðist væri bætt, einkum hvað sneri að konum. Hún var því frumkvöðull á því sviði líka og gerði sér grein fyrir að taka þyrfti öðruvísi á vanda karla en kvenna.“
Betty Ford lést 8. júlí árið 2011 níutíu og þriggja ára. Hún Jerry voru gift í fimmtíu og átta ár en hann lést árið 2006. Hér hefur aðeins verið stiklað á stóru um líf hennar en hún var listunnandi og beitti sér fyrir auknum framlögum til menningar- og listalífs Bandaríkjanna. Hún var einnig fordómalaus og tók af heilum hug þátt í baráttunni gegn AIDS og auknum réttindum samkynhneigðra. Aldrei vildi hún þó láta þakka sér fyrir neitt af því sem hún gerði og eitt sinn sagði hún. „Fólk sem nær bata segir oft: „Þú bjargaðir lífi mínu“ og „Þú snerir lífi mínu til betri vegar.“ Það gerir sér ekki grein fyrir að ég veitti þeim bara aðgang að möguleikanum að gera það sjálft, það er allt og sumt.“ Þessi orð lýsa vel magnaðri konu sem kom ótrúlega miklu til leiðar með því að afhjúpa eigin veikleika og sýna þannig styrk sinn.
留言